Loading...
 

Podstawowe informacje o fizyce jądrowej

Każde jądro atomowe składa się z protonów i neutronów wiązanych siłami jądrowymi, niezależnymi od ładunku. Ponieważ neutron i proton mają prawie taką samą masę i bardzo zbliżone inne własności, obydwa określa się wspólną nazwą nukleon. Nazwa nuklid jest używana zamiennie z terminem jądro.

Nuklidy o tej samej liczbie protonów, różniące się liczbą neutronów nazywamy izotopami. Łączną liczbę protonów i neutronów w jądrze nazywamy liczbą masową jądra i oznaczamy literą \( A \). Liczba neutronów jest dana równaniem \( A-Z \), gdzie \( Z \) jest liczbą protonów zwaną liczbą atomową. Wartość liczby \( A \) dla jądra atomowego jest bardzo bliska masie odpowiadającego mu atomu. Atom pierwiastka X o liczbie atomowej \( Z \) i liczbie masowej \( A \) oznaczamy symbolem \( _{Z}^{A} \)X.

Wyniki pomiarów rozpraszania wysokoenergetycznych protonów lub neutronów na jądrach atomowych pozwalają wyznaczyć rozkład masy w jądrze i jego rozmiar. \( Z \) tych pomiarów wynika, że jądra mają kształt kulisty oraz że średni promień dla wszystkich jąder (oprócz najmniejszych) jest dany wyrażeniem

\( {R=(1\text{.}2\cdot \text{10}^{{-\text{15}}})A^{{1/3}}\;\text{m}} \)


Ponieważ rozmiary jąder i cząstek elementarnych są bardzo małe, stosujemy jednostkę femtometr zwaną też fermi (fm); 1 fm = 10 \( ^{-15} \) m.


W tabeli przedstawione zostały gęstości wybranych obiektów między innymi gęstość jądra uranu \( \rho \) = 10 \( ^{17 } \)kg/m \( ^{3} \). Obliczymy teraz tę gęstość na podstawie wzoru ( 1 ).

Dla jądra o promieniu \( R \) i liczbie masowej \( A \) liczba cząstek na jednostkę objętości wynosi

\( \begin{matrix}{N=\frac{A}{\frac{4}{3}\mathit{\pi R}^{{3}}}=\frac{A}{\frac{4}{3}\pi \;[(1\text{.}2\cdot\text{10}^{{-\text{15}}}\text{m})A^{{1/{3}}}]^{{3}}}=}\\ = 1\text{.}\text{38}\cdot\text{10}^{{\text{44}}}\text{nukleonów/m}^{{3}}\end{matrix} \)


Gęstość \( \rho \) obliczamy jako iloczyn liczby nukleonów N w jądrze i masy nukleonu. Masa protonu jest z dobrym przybliżeniem równa masie neutronu i wynosi \( M \) = 1.67·10 \( ^{-27} \) kg. Stąd

\( {\rho ={NM}=2\text{.}3\cdot\text{10}^{{\text{17}}}\;\text{kg/m}^{{3}}} \)


Zauważmy, że gęstość materii jądrowej nie zależy od rozmiarów jądra, ponieważ jego objętość jest proporcjonalna do liczby masowej \( A \).


Ostatnio zmieniona Czwartek 26 z Sierpień, 2021 11:18:59 UTC Autor: Zbigniew Kąkol, Piotr Morawski
Zaloguj się/Zarejestruj w OPEN AGH e-podręczniki
Czy masz już hasło?

Hasło powinno mieć przynajmniej 8 znaków, litery i cyfry oraz co najmniej jeden znak specjalny.

Przypominanie hasła

Wprowadź swój adres e-mail, abyśmy mogli przesłać Ci informację o nowym haśle.
Dziękujemy za rejestrację!
Na wskazany w rejestracji adres został wysłany e-mail z linkiem aktywacyjnym.
Wprowadzone hasło/login są błędne.